نمایش آیینی هوروشت

کتاب فرهنگ مردم لرستان

فرهنگ مردم لرستان

نویسنده: سعید شادابی 

ناشر: افلاک (خرم‌آباد)

سال نشر: 1377

تعداد صفحه: 190

اندازه کتاب: وزیری

دوره چاپ: اول

تیراژ: 3 هزار نسخه

قیمت: 600 تومان (سال 1377)

شابک: 3-14-6431-964

 

این کتاب شامل آداب، رسوم، بازی‌های محلی، برخی ضرب‌المثل‌ها و چیستان‌های لری و ... می‌باشد.

در بخش‌هایی از آن آمده است:

برخی آداب و رسوم عروسی در خرم آباد و لرستان

1.نافه بریه (Nafa Boriya) و دسگیرو (Das Giro)

هنگامی که نوزاد دختری در خانواده ای( در لرستان) به دنیا می‌آید، بعضا ناف او را بنام پسر بچه (معمولا از اقوام نزدیک همچون پسر عمو) و یا جوانی از خانواده یا طایفه دیگر می برند این عمل را نافه برییه (Nafa Boriya) می گویند و از این زمان به بعد است که نوزاد دختر اصطلاحا دسگیرو (Dasgiro) و یا نامزد طرف مقابل می شود و از جانب پسر و خانواده اش هدیه ای بنام نشونه (Neshona) برای دختر می برند و با برگزاری جشن کوچکی از این هنگام به بعد تا عروسی دختر مذکور، تهیه لباس و برخی از مایحتاج دختر بعهده داماد خواهد بود.

معرفی اجمالی لرستان

فرهنگ لرستان

استان لرستان در غرب ایران بین 46 درجه و 51 دقیقه تا 50 درجه و 3 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 32 درجه و 37 دقیقه تا 34 درجه و 22 دقیقه عرض شمالی از خط استوا قرار گرفته و وسعت آن 28064 کیلومتر مربع است. این استان از شمال به استان های مرکزی و همدان، از جنوب به استان خوزستان، از شرق به استان اصفهان و از غرب به استان های کرمانشاه و ایلام محدود است. اشترانکوه با 4050 متر ارتفاع، بلندترین نقطه استان لرستان است، پست ترین نقطه آن در جنوبی ترین ناحیه آن واقع شده است و حدود 500 متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری سال 1375، استان لرستان دارای 9 شهرستان، 10 شهر، 20 بخش، 81 دهستان و 2842 آبادی دارای سکنه بوده و مرکز آن شهر خرم آباد است. شهرستان های استان عبارتند از: خرم آباد، بروجرد، الیگودرز، دورود، ازنا، کوهدشت، دلفان، سلسله و پلدختر. استان لرستان سرزمینی کوهستانی است که بجز تعدادی دره آبرفتی و دشت کوچک، ناحیه هموار ندارد. این ناهمواری ها که دارای سنگ های دگرگونی است، در نتیجه مجاورت با گنبدهای خارایی (درونی) الوند و سربند (شازند پدید آمده اند).

کهن سرزمین ایران به گواه یافته های باستان شناسان، پژوهندگان و دیرینه شناسان از نخستین تمدن ها و یکی از چند تمدن شگرف و با پیشینه ای به درازای حیات بشر است و در این میان لرستان بی تردید با یادمان های بی بدیل خود، شاید یکی از نخستینه های تاریخ و تمدن بشری باشد. شاهد این مدعا آثار به دست آمده از غارها و پناهگاه های سنگی دره خرم آباد و نقاشی های صخره ای میرملاس و هومیان کوهدشت است که به عنوان ابتدایی ترین رشحات قلم بشر آغازین بر دیواره سنگی غارهای لاسگو در فرانسه و آلتامیرا در اسپانیا پهلو می زند. سرزمین لرستان به دلیل استعدادهای منحصر به فرد خود در گستره ی تاریخ پرشکوه ایران زمین، اگرچه در کوره ی حوادث بی شماری که بر این سرزمین رفته است،  هرگاه در فرصتی تصادفی و یا کاوشی باستان شناسانه، با کشفی نو، رازی جدید گشوده می گردد و بار دیگر تحسین همگان را بر خردمندی و فن آوری پیشینیان آن برمی انگیزد. این دیار افسانه ای در سایه ی جانبازی های مردمان خود در معبر جهان گشایی های اسکندرها، چنگیزها، تیمورها و ... خراج گزار هیچ زورمداری نبوده است. قلل به هم پیوسته ی زاگرس با مواهبی بی کران در جلوه هایی از چشمه ساران، رودهای خروشان و جنگل ها و مراتع سرسبز زیبایی هایی را به تماشا گذاشته، که از دیرباز زندگی را به ساکنان آن ارزانی داشته است. شگفتی های این طبیعت، با آبشارهایی رویایی که

شو چله

مردم استان لرستان شب یلدا را «شُو چله» می‌نامند و این شب را با آداب‌ و رسوم خاصی برگزار می‌کنند.

به گزارش خبرنگار تسنیم از خرم‌آباد، شب یلدا یکی از آیین‌های سنتی ایرانیان است که در اولین شب زمستان دوستان و آشنایان طولانی‌ترین شب سال را گرد‌هم جمع می‌شوند و طولانی شب سال را با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌کنند.

هر کدام از اقوام ایران‌زمین در شب یلدا آیین رسوم خاص خود را دارند و استان لرستان نیز به ‌عنوان یکی از خواستگاه‌های لُر و لک زبانان ایران در این شب رسوم خاص خود را دارند.

 آیین شب یلدا در این استان به «شُو چله» شهرت دارد و ریشه این آیین به هزاره سوم و چهارم پیش ‌از میلاد برمی‌گردد؛ در شب یلدا نوجوانان و جوانان لرستانی با تاریک شدن هوا به پشت‌بام منازل همسایه رفته و شالی را به حیاط منزل آویزان می‌کنند و با سردادن شعار «امشو اول قاره، خیر د هونت بواره، نون و پنیره و شیره، کیخا حونت نمیره» از صاحب‌خانه می‌خواهند تا تنقلات شب یلدا را در شال آن‌ها بریزد.

آداب و رسوم نوروز در لرستان

آداب و رسوم نوروز در کل کشور یک ریشه دارد ولی به تبع در هر منطقه ای به فراخور ادبیات، ‌موقعیت جغرافیایی،‌ خلق وخوی رفتاری و نوع زندگی مردم آیین نوروزی متمایزی بوده است.

به گزارش خبرنگار وهار به نقل از خبرافلاک، بهزاد پاکدل؛رئیس کانون آیین سنتی لرستان در رابطه با آداب خاص مردم لرستان در نوروز گفت:‌ در گذشته آیین های نوروزی مردم لرستان از اوایل اسفند شروع می شد وچون مردم استان برای آب حرمت وارزش ویژه ای قائل بودند پنجم اسفند قبل از دست زدن به هر کاری کنار رود، چشمه و ‌جویباری می رفتند تا یک سری آیین انجام دهند.

وی افزود: مردم لرستان با رفتن به کنار جویبار ‌لباس های خود را می شستند اما

شکل عزاداری لرستان از گذشته تا امروز

شکل عزاداری لرستان از گذشته تا امروز

در لرستان دو بافت عزاداری وجود داشته است و عزاداری یک عزاداری خاص بوده است.

به گزارش آساره خبر، در لرستان دو بافت عزاداری وجود داشته است و عزاداری یک عزاداری خاص بوده است.

اول صبح هنگام  سحر روز عاشورا سورنا می زدند، یعنی خبر از یک عزای بزرگ می دادند؛ مردم بیدار شده و به چمری (ساز غم انگیز و جان سوز) کتلی و پا کتلی (چوبی که پارچه های رنگی به شکل دوار در اطراف آن می پیچانند)  می پرداختند.

آیین یعنی زندگی و زندگی یعنی آیین

آیین یعنی زندگی و زندگی یعنی آیین/ آیین ها؛ زندگی مردم گذشته

فرهنگ؛ مجموعه پیچیده‌ای از دانش‌ها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و هرچه که فرد به عنوان عضوی از جامعه خویش فرامی‌گیرد تعریف می شود.

به گزارش آساره خبر، هر منطقه فرهنگی متفاوت با دیگر مناطق در یک کشور دارد. فرهنگ ها به وسیلهٔ آموزش، به نسل بعدی منتقل می‌شوند، این در حالی است که ژنتیک به وسیله وراثت منتقل می‌شود.

فرهنگ، راه مشترک زندگی، اندیشه و کنش انسان است.

بهزاد پاکدل؛ رئیس کانون آیین سنتی لرستان، با اشاره به اینکه همیشه فرهنگ از یک نقطه شروع می شود، گفت: قاعدتاً آیین ها و فرهنگ امروزی مردم لرستان در یک پروسه زمانی و سیر تاریخی شروع شده تا امروز که به دست ما رسیده و به آن فرهنگ می گوییم.

وی افزود: خیلی از آیین ها و فرهنگ هایی که برای آیندگان باقی می مانند شروع آنها از همین نسلی است که ما در آن قرار داریم؛ چه آیین هایی که از نیاکانمان باقی مانده و چه خودمان باعث آن بوده ایم؛ آیین ها و فرهنگ هایی که در راستای ارزش های انسانی، واقعیت ها و باور واقعی انسان باشد.

رئیس انجمن آیین سنتی استان خاطر نشان شد: لازم است ما در خصوص آیین ها اطلاعات کاملی داشته باشیم، ولی

گل مالی آیین چند صد ساله مردم لرستان

مردم استان لرستان برای عرض ارادت به امام حسین(ع)، در روز عاشورا سرتاپای خود را آغشته به گِل کرده خاکی‌ترین آیین عاشورایی جهان را به نام "گل مالی" در استان لرستان به وجود آورده‌اند و این آیین چند صد ساله مردم لرستان است.

 عزاداری‌ سنتی مردم استان لرستان در ایام محرم روایت‌گر اوج حزن و اندوه مردمان این سرزمین است، آیین سوگواری سنتی و کهن سیدالشهدا (ع) در روز عاشورای حسینی که "در گل افتادن" است توسط پیر و جوان،  زن و مرد در شهرستان خرم‌آباد و شهرستان‌های استان به نمایش گذاشته می‌شود به‌گونه‌ای که مردم این دیار سرتاپای خود را به نشان غم و ماتم "گِل مالی" می‌کنند.

«گِل مالی»، آیینی به یادگار مانده از پیشینیان قوم لـُـر است که

آیین سنتی ماه میارک رمضان در لرستان

رئیس انجمن آیین سنتی لرستان گفت: مردم لرستان برای ماه رمضان حرمت خاصی قائل هستند و بر همین اساس در این ماه با رفع کدورت از همدیگر مشکلاتشان را حل‌وفصل می‌کردند.

چهارمین همایش استانی اواهای ماندگار(هوره سرایی)

استاد مومنعلی جوزی پور

استاد فقید و برجسته لرستانی مومنعلی جوزی پور که در هنر موسیقی مقامی و بازیگری چهره ای خاص و کم نظیر در سطح جهان بود .

                 

فصل شاهنامه

مذهب قوم کاسیت

مذهب قوم کاسیت : 

آنچه از باور مذهبی قوم کاسیت مشخص می باشد این مهم است که تلفیق دو نگرش باعث باور اعتقادات نیایشی قوم کاسیت بوده است . نخست اینکه ساکنان اولیه و بومی مناطق مرکزی ایران آن زمان ( لولوبیان و گوتی ها ) تا قبل از مهاجران هندورایی را از نسل پس حضرت آدم و نزدیک به حضور او در زمین میدانند که مستقیم به واسطه راهنمایهای حضرت آدم خدای یکتا را می پرستیدند که در شهنامه این دوران و حضرت آدم را به دوران کیو مرث ( کیو مرت . کیو مرد ) بازگو می کند پس به صراحت می توان گفت لولوبیان و گوتی ها که از نخستین ترین آدمهای روی زمین بود یگانه پرست بودند . دوم اینکه با حضور قوم مهاجر نتیجه نگرشهای مذهبی تلفیقی شد از یگانه پرستی بومیان و باورهای هندورایان به اینکه حیات در عالم به قدرت خدا است ولی به واسطه نیروهای که خداوند خلق کرده همانند خورشید . آب . خاک . باد . رعد برق . کوهای بلند و ...... که این نمادهای قدرت خداوند بی جون در بین قوم کاسیت که بعدها آنها رب النوع های قوم کاسیت خواندن چهارده الهه بودن . که شدید مورد احترام و دارای قداستی خاص در بین کاسیها بودند .(نویسنده :بهزاد پاکدل)