شکل عزاداری لرستان از گذشته تا امروز

شکل عزاداری لرستان از گذشته تا امروز

در لرستان دو بافت عزاداری وجود داشته است و عزاداری یک عزاداری خاص بوده است.

به گزارش آساره خبر، در لرستان دو بافت عزاداری وجود داشته است و عزاداری یک عزاداری خاص بوده است.

اول صبح هنگام  سحر روز عاشورا سورنا می زدند، یعنی خبر از یک عزای بزرگ می دادند؛ مردم بیدار شده و به چمری (ساز غم انگیز و جان سوز) کتلی و پا کتلی (چوبی که پارچه های رنگی به شکل دوار در اطراف آن می پیچانند)  می پرداختند.

بهزاد پاکدل؛ رییس انجمن آیین سنتی لرستان می گوید: مردم لرستان قبل از تاریخ از داستان سیاوش خیلی ناراحت شده اند و برای لرها این داستان خیلی سخت آمد (البته سند تاریخی ندارد).

لرستان در گذشته شامل لر و بختیاری بوده است، اینها یک آیین به نام سیاوشون داشته اند؛ سیاوشون همان سِوِشو و سُوُشون است؛ که به خاطر سیاوش داوار(همان سیاه چادر) را بر شانه گذاشته و گل روی آن می مالیدند.

وقتی عزادار می شدند بند سیاه چادر را می بریدند به کنایه از این که آن را به شانه بزنند، در سال روز مرگ سیاوش رزم آوری او را بازی می کرده اند و به دو دسته تقسیم می شده اند؛ یکی ایرانیان و یکی تورانیان و نوع زندگی و مرگ سیاوش را بازی می کرده اند.

در بخشی از این بازی کتلی نماد توق بوده و توق همان عَلَم است. اصلاً علامت در صد تا صد و پنجاه سال پیش در لرستان وجود نداشته و 3 تا 5 شافنر می آورده اند و آن همیشه مورد نزاع  دو هیئت پشت بازار و درب دلاکان بوده است.

بعدها رژیم سابق آن را می آورد و در دانشگاه قرار می دهد و باعث می شود که هردو هیئت به سمت دانشگاه حرکت خود را شروع می کرده اند؛ قبل از آن دسته جات اصلاً حرکت نمی کرده اند و همواره یک جا ثابت بوده اند و وقتی که علامت را در دانشگاه قرار می دهند دسته جات به حرمت آن علامت از پشت بازار و درب دلاکان به سمت دانشگاه حرکت کرده و عزاداری می کرده اند و پس از آن حرکت دسته جات رسم شد و تاکنون هم این رسم ادامه داشته است.

این مراسمات فقط در سوگ سیاوش و گاهی هم برای برخی از پهلوانان نامدار، که در روز مرگش رزم آوری اش را به نمایش گذاشته و گفته می شود که تعزیه از آن گرفته شده؛ تعزیه همان واقعه خوانی است.

مراسمات کتل(همان نماد عزا)، پا کتلی( یعنی در کنار کتل بازی کردن)، پاموری ( در کنار جازه گریه و عزاداری کردن) فقط برای انسان های نادر و نامدار رخ می داده است تا اینکه پس از شهادت امام حسین(ع) ؛ لرها که جزء یک دست ترین استانها در بحث تشیع هستند و از همان ریشه ارادت خاصی به اهل بیت داشته اند؛ این مراسمات را فقط برای امام حسین(ع) برگزار می کنند.

در گذشته بین مردم لرستان دسته جات و تکیه جات و ... وجود نداشته و نوحه و نوحه خوانی نبوده، مردم به شکل خود جوش و دسته جمعی برسر و سینه می زده اند و عزاداری می کرده اند.

عزاداری یک قرن گذشته در لرستان به یک عزاداری خلاصه شده و کلاسیکی تبدیل شده و وارد فرهنگ لر شده است، مثلا در گذشته عزاداریها از روز عاشورا تازه شروع می شده اند ولی امروزه بعد از عاشورا عزاداری چندانی دیده نمی شود.

امروزه علامت بعضی از هیئت ها به درخت کریسمس تبدیل شده، چهل چراغ را به نماد قدرت خودشان تبدیل کرده اند و هرسال بزرگ و بزرگترش می کنند، بیرق حضرت عباس که این گونه نبوده.

مردم در گذشته همه یک جا جمع می شده اند و واقعه عاشورا را بازی می کرده اند ولی امروزه هر تعداد نفر خود یک هیئت را تشکیل می دهند.

لازم است یک بازنگری در فرهنگ و عزاداری در لرستان صورت بگیرد، در لرستان درگیری هایی هم سر جایگاه ها صورت می گیرد و گاهی افرادی هم کشته می شوند؛ هرساله دیده می شود که تعداد اندکی از جایگاه ها تعطیل می شود.

 

خبرنگار: سیده راضیه رازانی ااز پایگاه خبری آساره خبر